Okullarda Türkçe dersi gören öğrenci sayısı azalmaya devam ediyor

Okullarda anadili Türkçe dersi alan öğrenci sayısındaki azalma eğilimi, bu yıl da devam etti. Resmi verilere göre 2021-22 öğretim yılında 3 667 öğrenci Türkçe dersi okudu.

Okullarda serbest seçmeli, zorunlu seçmeli ya da ders dışı (fakultatif) statüde okutulan Türkçenin, İngilizce, Almanca gibi Batı dilleri ya da matematik, Bulgarca gibi ağırlığı olan derslere karşı mücadelesi sürüyor. Maalesef her yıl daha fazla sayıda veli, çocuğunun anadilini okulda değil evde öğrenmesini tercih ediyor.

Bilim ve Eğitim Bakanlığı’nın açıkladığı resmi verilere göre bu yıl 1815’i ilkokullar, 1593’ü ortaokullar olmak üzere toplam 3 bin 408 öğrenci serbest seçmeli ya da fakultetif statüde anadili dersi gördü.

Ortaöğretimde sadece imam hatip liselerinde (İHL) verilen Türkçe eğitiminde bu yıl toplam 259 öğrenci Türkçe okudu. Mumçilgrad İHL’nde 125, Şumnu İHL’nde 100 ve Rusçuk İHL’de 34 öğrenci serbest seçmeli ve zorunlu seçmeli ders olarak anadili eğitimi aldı.

Bu yıl eğitim kurumlarında 84’ü brans, 19’u brans dışı eğitmen olmak üzere toplam 103 Türkçe öğretmeni görev yaptı. Toplam 66 yerleşim yerindeki 66 okulda Türkçe eğitimi verildi.

En çok Türkçe okutulan ilk üç bölge, 32 okulla Kırcaali, 15 okulla Burgas ve 9 okulla Şumen oldu. Ancak Türk etnisitesinin yoğun olarak yaşadığı Kırcaali, Mumçilgrad, Razgrad, Şumen, Burgas, Ruse, Turgovişte, Haskovo gibi şehirindeki ilköğretim okullarında Türkçe dersi bu yıl da verilmedi.

Bu yıl en çok Türkçe dersiyse Çernooçene, Yablanovo ve Cebel’de okutuldu.

Çernooçene “Hristo Smirnenski” İlk ve Ortaöğretim Okulu'nda 270, Yablanovo “Nikola Yonkov Vaptsarov” İlköğretim Okulu'nda 204 ve Cebel “Hristo Botev” İlk ve Ortaöğretim Okulu'nda 198 öğrenci, başarıyla anadillerini öğrendi.

Şehirlerdeki okullarda Türkçe eğitimi verilmiyor

Kuzey ve Doğu Bulgaristan Türkçe Öğretmenleri Derneği Başkanı Emine Halil, Türkçe okuyan öğrenci sayısındaki azalmanın ana nedenlerinden birinin, şehir okullarında Türkçe'nin seçmeli ders olarak öğrenci ve veliye sunmaması olduğunu söylüyor. Okul müdürlerinin seçmeli dersleri velilere anons ederken Türkçeyi hiç anmadıklarını söyleyen Halil, sorunu şöyle açıkladı:

“Her ders yılı sonunda öğretmen toplantılarında gelecek ders yılı için hangi dersler seçmeli, hangi dersler zorunlu seçmeli olacak, kimin ne kadar ders saati olacak diye görüşülüyor ve öğretmenler kendi aralarında bütün dersleri paylaşıyor. Eğer o anda o okulda Türkçe öğretmeni yoksa, Türkçe dersleri ilan edilmiyor. Velilerin de seçmeli ders olarak Türkçe eğitiminden haberleri yok. Böylelikle anne babalar Bulgarca, İngilizce, matematik derslerine yöneliyorlar ve çocukların bu derslerden bilgi eksikliği var deyip tamamlamaya çalışıyorlar. Bu yüzden çoğu okullarda Türkçe yok.”

Avrupa’ya göç ve anne-babaların Türkçe bilincinin zayıflaması diğer olumsuz faktörler

Özellikle Türk etnisitesinin yoğun yaşadığı köy ve kasabalarda Türkçe eğitimin etkin şekilde yapıldığı bilgisini veren Halil, son yıllarda kırsaldaki Türk ailelerin çocuklarıyla Avrupa ülkelerine göç etmesinin de anadili eğitiminin zayıflamasındaki diğer bir etken olduğunu söyledi.

Okulda verilen Türkçe derslerine veliler tarafından ilginin de yıllarla azaldığına dikkat çeken Emine Halil, “ Velilerin Türkçeye pek o kadar da önem verdiklerini düşünmüyorum. Onlar, çocukları televizyon izliyor, Türkçe öğreniyorlar diyor. Oysa okulda Türkçe öğrenmek başka bir önem taşır.” dedi.

Türkçeye sahip çıkmanın Türk kültürüne de sahip çıkmak olduğunu vurgulayan Halil, çocukların anadillerini iyi öğrenerek ufuklarını daha da genişleteceklerini vurguladı.

Editör: Mine Adalı Radoykova